Mesleğimiz ve sektörümüz ne olursa olsun, çok çeşitli teknolojik ekipmanlar kullanıyoruz. Cep telefonundan bilgisayara, fotokopi makinasından televizyona, teknoloji iş hayatımızın ayrılmaz bir parçası haline gelmiş durumda.

Peki bu ekipmanları kullanırken gereken özeni gösteriyor ve onlara hakettikleri değeri veriyor muyuz?

Pek çoğumuz binlerce liralık akıllı telefonlar kullanıyoruz. Ama bu telefonlarla beraber kullandığımız aksesuarlar için en ucuz ama aynı işlevi gören(?) ürünleri tercih ediyoruz. 6 liraya orijinal aksesuar almaktansa 3 liraya iki tane muadil bir ürün almayı yeğliyoruz. Kimimize göre doğru, kimimize göre yanlış.

Bilgisayarımızda kullanmış olduğumuz üçüncü parti yazılımlar için lisanssız (korsan) uygulama kullanmayı etik olmasa da ekonomik olarak daha uygun buluyoruz. O programlar sayesinde pek çok önemli işler yaptığımızı hatta onlar sayesinde para kazandığımızı gözardı ediyoruz. Saatli bombanın ne zaman patlayacağını bilmiyoruz.

Yine bilgisayarımızdaki verilerin aslında ne kadar değerli olduğunu bildiğimiz halde, o verilerin güvenliği için yeterli ölçüde önlem almıyor, gerçekleşebilecek riskleri büyük bir cesaretle görmezden geliyoruz.

Kısacası “bir musibet, bin nasihatten iyidir” atasözünü her defasında tasdiklemek için elimizden geleni yapıyoruz.

Olayların gerçek, şahısların uydurma olduğu örneklerle açıklayalım;

Ahmet Bey, küçük çapta bir işletme sahibi. Pek çok işletmede olduğu gibi bir ticari paket program kullanarak, müşterilerin cari hareketlerini takip ediyor. Bir sabah ofisine geldiğinde, muhasebe sorumlusunun “Ahmet Bey, ticari paket programımızdaki tüm veriler silinmiş” cümlesi ile şok oluyor. Bu işlerden az çok anlayan, bilgisayar işlerini bilen bir arkadaşına danışıyor.

Küçük çapta bir incelemeden sonra, ticari paket programın yüklü olduğu bilgisayara kötü niyetli kişilerin çeşitli yöntemler deneyerek girdiklerini, muhasebe bilgilerini şifreleyerek yedekledikten sonra orijinallerini sildiklerini, yedeklerin tekrar geri yüklenmesi için 10.000 TL’nin yurtdışındaki bir isme Western Union ile transfer edilmesi gerektiğini, aksi taktirde eski verilerine hiçbir zaman ulaşamayacağını öğreniyor.

Ahmet Bey’in seçimi çok basit. 10.000 TL’yi ilgili hesaba gönderecek, kötü niyetli kişinin de şifreyi vererek dosyaları eski haline getirmesini bekleyecek. Parayı gönderdikten sonraki kısmının hiçbir garantisi yok. Nitekim beklenen oluyor ve 10.000 TL karşılığında hiçbir veriye ulaşılamıyor.

Ahmet Bey, başına bir daha buna benzer bir olay gelmemesi için gerekli yatırımları yapmaya karar veriyor. Üstelik kaybetmiş olduğu nakit paranın sadece 1/5’ine…

Benzer bir olay, Pazartesi günü proje dosyası teslim edecek olan Hale Hanım’ım başından geçiyor. Cuma akşamı yapmış olduğu çalışmaları tamamlıyor ve dosyalarını kaydedip bilgisayarını kapatıyor.

Ertesi gün son bir kontrol için bilgisayarını açmak istediğinde bilgisayarının açılamadığını farkedip hemen tanıdığı bir “bilgisayarcı” arkadaşını arıyor.

İlk tespit: bilgisayarın sabit diski arızalanmış. İkinci tespit: arızalı diskteki verileri kurtarmak için projeden kazanacağı paranın 3 katını vermesi gerekiyor, Üçüncü tespit: projeden kazanacağı paranın sadece 1/10’luk bölümü ile yapacağı bir yatırım sayesinde bu ve benzeri sorunları sadece 1-2 saatlik bir gecikme ile engelleyebileceğini öğreniyor.

Ve bir başkası,

Murat, son model bir akıllı telefon alıyor. Evden işe, işten eve sürekli şarj kablosu taşımamak için bir tane de yedek ama orijinal olmayan şarj adaptörü ve kablosu alıyor. Tahmin edeceğiniz üzere bir kaç ay sonra orijinal olmayan o aksesuar, daha büyük masraflar çıkarıyor.

Aslında bu risklerin varlığından hepimiz haberdarız. Ama “bana birşey olmaz” veya “ucuz olsun da” edasıyla hiçbiri için önlem almıyoruz. Oysaki gerçekten çok küçük yatırımlarla çok büyük tehditlerin önüne geçmek mümkün.

Nasılki kendimiz için özel sağlık sigortasının olmazsa olmaz bir gider olduğunu kabul ediyorsak, IT ekipmanlarının da buna benzer yatırımları hakettiğini bir kez daha hatırlamamız gerekiyor.

IT yatırımı yapmaktan çekinmeyin, lisanslayın, yedekleyin, önlem alın, zamanında değiştirmesini bilin. Küçük maliyetlerle büyük risklerin önüne geçin.